Blauwbaard en zijn horror-kamer

Het sprookje van Blauwbaard

 

Dit bericht gaat over een 2 luik dat geïnspireerd is op dit sprookje. Het tweeluik zal ook te zien zijn in de expositie te Deventer. Maar nu eerst een prachtig stukje tekst uit het sprookje van Perrault: 

'Er was eens een man die op het platteland en in de stad mooie huizen bezat. En dat niet alleen: hij had ook nog een heleboel zilver en goud, mooie meubels met borduursel op de zittingen en vergulde koetsen. Maar jammer genoeg had hij een blauwe baard. Dat maakte hem zo lelijk dat alle vrouwen en meisjes wegliepen als hij eraan kwam.

Een van zijn buren, een deftige dame, had twee heel mooie dochters. Hij vroeg die mevrouw of hij met een van hen mocht trouwen; het kon hem niet schelen met welke. Maar de twee meisjes wilden dat niet. Want, behalve dat van die baard, was er nog een reden voor: hun walging en afschuw. Het idee, dat hij al met verschillende vrouwen getrouwd was geweest en dat niemand wist waar die gebleven waren.....'

 

Ik vond enkele klassieke illustraties op internet (het sprookje is tenslotte uit 1697) en deel ze hieronder:  

 

Blauwbaard en zijn vrouw (illustratie van internet, Perrault)

 

Het is een zeer intrigerend sprookje, met enorm veel diepte, vanwege de archetypische structuur van de psyche, die in dit sprookje verwerkt is. Het gaat tever om dit hier toe te lichten en bovendien is dit al gedaan door Clarissa Pincola Estes, een schrijfster die onder andere in haar boek 'Women Who Run With the Wolves' meerdere sprookjes tot op de bodem heeft uitgediept. Hierbij een link naar haar website en werk: 

https://www.clarissapinkolaestes.com/

Wel wil ik hier kort refereren aan het werk van Clarissa P.E., omdat daaruit blijkt  hoe complex die structuur is en hoe binnen de meeste culturen eenzelfde soort aanleg of gedrag bij meisjes al op vroege leeftijd wordt gesmoord, terwijl dit bij jongens wordt aangemoedigd. Uiteraard zie je dit dan ook gebeuren bij de toelichting op sprookjes. Daardoor lopen we massaal de diepere betekenis van veel sprookjes, mythen en (jawel) dromen mis. Waarom gebeurt dat? Meestal omdat we de diepere betekenis niet mogen of niet durven kennen. Aan het 'niet mogen en niet durven' liggen vaak taboes ten grondslag; voor meisjes gelden (zoals ik al schreef) andere taboes dan voor jongens. Het niet kunnen kennen is vaak het gevolg. 

Een van de uitspraken van de schrijfster is dan ook dat de vrouw van Blauwbaard (ik meen dat dit reeds zijn 7e vrouw is) de horrorkamer MOET openen, om zichzelf te kunnen overtuigen van de gruwel, die Blauwbaard voor haar verbergt. Het is dus niet zo, dat ze niet 'nieuwsgierig' mag zijn, maar dat in onze cultuur en in andere culturen wereldwijd, vrouwen domweg gezegd en aangeleerd wordt dat dit een negatieve karaktertrek is en dus taboe. Natuurlijk kan nieuwsgierigheid in een bepaalde vorm een storende of saboterende uitwerking hebben, daar gaat het echter in dit sprookje niet om. Ook zal het je wel opgevallen zijn dat 'nieuwsgierigheid' de term is die bij vrouwen wordt gebezigd, dat echter 'onderzoekend zijn' dezelfde karaktertrek betreft, die bij jongens wordt aangemoedigd en geprezen. En precies dat onderscheid is niet alleen ernstig en kwalijk, maar ook dodelijk, m.n. voor vrouwen, zoals in het sprookje uiteindelijk getoond wordt. 

Mijn suggestie ten aanzien van Blauwbaard is dan ook de gruwelkamer te betreden, met of zonder sleutel of toestemming van Baardmans. In wezen is dit ook wat Clarissa Pincola Estes adviseert of beter gezegd gebiedt. 

 

 

Zij daalt af naar de geheime kamer(illustratie van internet, Perrault)

 

De sleutel van Blauwbaard is goud waard. 

 

In de expositie laat ik de 2 hoofdpersonen zien van dit sprookje. Het zal je dan opvallen dat de sleutel een belangrijk item is, alsook het diadeem. Zij staan symbool voor bepalende elementen in het sprookje. De diadeem staat voor het uiterlijk, de materiële verschijning, een teken van rijkdom en/of macht. Aan het begin van het sprookje blijkt al dat Blauwbaard enorm rijk en machtig is. Zijn lelijkheid werkt echter afstotelijk, daarom trakteert hij de 3 zussen op een dagenlang Luilekkerland-leven van weelde en plezier en weet zo de jongste van de 3 zussen voor zich te winnen. Door een huwelijk met Blauwbaard krijgt ze toegang tot zijn manier van leven, rijkdom, luxe en overdaad. Dat dit slechts de buitenkant betreft, beseft ze pas veel later. 

De sleutel staat voor geheimen, de toegang tot een ruimte, andere dimensie, situatie of een overgang, zoals een brug.

Hieronder een geluidsfragment, dat in verband staat met de 'duistere kamer'. 

 

 

 

En dan, tot slot, de hoofdpersonen: 

Lijnen trekken tussen 2 punten

 

'Het is alweer enige tijd geleden dat ik vanuit de behoefte aan een winterslaap 'The Collapse' ontwikkelde. In plaats van de lange nacht via de collapse te genieten, heb ik me echter aangesloten bij het leger dat haar bestrijdt. In West-Europa leven we namelijk nog steeds volgens de principes van de zon en dat al sinds de Romeinen! 'Sol invictus' boet echter in aan kracht, dat werd aan mijn denken bevestigd, na 3 maanden van brononderzoek.                      De sleutel blijft nochtans gebroken, voor wie de ware nacht niet kent.'  (uit ‘logboek-notities’, 13-1-2019)

Deze logboek-notities refereren in zekere zin aan de eenzijdige gerichtheid van het postmoderne klimaat, waarin we leven. Dit begon met de Romeinen, toen 'Sol Invictus' het dominante godsbeeld werd. Sindsdien raakten aspecten van de Maan: van het donker, de schaduw en de nacht, steeds meer op de achtergrond. We leven ook niet langer met de maancyclus, die in vroeger tijden geïntegreerd was en het leven, werken, alsook de rituelen sterk beïnvloedde. Tegenwoordig staan we voornamelijk AAN.

Alessandro Baricco schetst in zijn boek, 'De Barbaren' op originele wijze deze postmoderne cultuur, waarbij de mainstream, die hij beschrijft als een horde mutanten, zich aan de oppervlakte op snelheid voortbeweegt en zodoende vooral veel afstand aflegt in korte tijd. Verdieping of vertraging is heilloos in het tijdperk van deze mutanten. Het gaat om de ervaring van de lijn tussen 2 punten, 'die tezamen met andere lijnen tussen punten een tekening vormt, die dan vervolgd wordt met een andere tekening, die de ervaring als tekening geeft.....', waar de oude filosofen zich beraadden op het wezen van de punt. De tekeningen, die Baricco schetst, kenmerken het gedrag en de aard van de postmoderne mens-machine en hebben de kunsten diepgaand beïnvloed.

 

De tekst hierboven maakt deel uit van mijn volgende column, die binnenkort in het Droomjournaal van de Vereniging voor de Studie van Dromen verschijnt. 

Ik heb er deze illustratie aan toegevoegd:

 

 

Op de afbeelding wordt niet alleen het 'lijnen trekken' en 'op snelheid voortbewegen' gesymboliseerd. De foto is namelijk gemaakt bij Austerlitz, waar zich de piramide met obelisk bevindt, die de 'Sol Invictus' symboliseert (in dit geval Napoleon). Piramide en obelisk maken sinds 1804 deel uit van ons cultureel erfgoed, de gebroken sleutel echter al veel langer, ook al zijn we ons daar niet van bewust. Meerdere redenen om de foto tijdens zonsondergang te maken. 

www.pact23.com

www.pact23.blogspot.com

 

 

 

 

Short film, Wolf and the hidden Key, Pact23.com

It is said that the Key* is broken and that we need to find the Smyth*. It is also said, that the Smith is gone, as in our era, genuine smiths can't be found anymore.
Therefore the question is: 'Is there any hope for humans?'

In the title for this short film I changed the word 'broken' into 'hidden' as to artificially adding hope, which I hope will give us strength to move towards more wisdom and (inner) peace.
This means to realise the inner Smith in the end.

(* The key in 'Witte zwanen-Zwarte zwanen'. This one is very special and therefore Capitalized)

This video is a short art-film about the collective persona (represented by different sub-voices) and the collective unconscious, which is always a theme in fairytales and archetypal material in film and literature. The main character has to overcome different crises, to become whole and mature. At the same time I use humour and theatrical elements to emphasise the incongruity of our personal ego and ego-trips, which in fact most people in western society are hardly aware of, or -in several cases- take too seriously.

Short film, Wolf and the hidden key

https://youtu.be/VTQGeMBDnOw 

As an artist I've always been intrigued by these themes. I work in an experimental way as to find out myself the deeper truth behind the image. I experience a deeper level as more abstract, more energetic and in motion, not fixed so to say. The unconscious consist of different levels too, To me dreamwork and performance-art offer me the opportunity to explore these realms of existence, which abut to cosmic realms and infinity.
I agree with Allan Wallace, Mellie Uyldert and Georg Gurdieff for what they say about 'reality'. There are big differences in personality, vision and approach, so I studied and I am still studying and investigating, not only the outlook of these authors, who show and share great knowledge and understanding, but many, many others, who also share profound knowledge about science and scientific research. Furthermore there's my own skill and experience, so I can speak of a mixture of personal information, research, techniques and sources which give me the opportunity to dive even deeper.

An image has no inherent existence, but is a kind of projection on which we are grasping all the time, in the ego's wish for sturdiness or an ancor. I think that, on a deeper level, we know that we don't have that much or nearly any control. Carl Jung provided the concept of the symbolic attitude, which can help to cut through this apparent firmness of images to find another reality, a certain meaning. I think that's another kind of grasping, but as it is another kind and another level, it can help already to become less fixed.

With this film I'd like to give the possibility or at least invite you to explore and transform patterns of habitual consciousness.

Francis te Brake-la Braque, Pact23.com