Dromen en Cultuurwetenschappen

2 Titels had ik in gedachten voor mijn nieuwste column:  

'Dynamische lijnen' en 'Geschenken van de Maan'. 

De redactie van het Droomjournaal koos voor de 2e. De titel onder de afbeelding verwijst wel naar de lijnen en 'het lijnen trekken tussen 2 punten', zoals de schrijver Baricco dit in zijn boek 'De Barbaren' schetst. 

Op de foto is de piramide van Austerlitz te zien met de obelisk, een monument dat geïnspireerd was op de piramiden van Gizeh. De kopie bij Austerlitz maakt sinds 1804 deel uit van ons cultureel erfgoed. De generaal, die de opdracht gaf voor dit monument, heette Auguste de Marmont. Hij had in 1798 in Gizeh de indrukwekkende piramiden gezien tijdens de Egyptische veldtocht van Napoleon. Aanvankelijk heette het monument Mont Marmont, Napoleon heeft dit echter later laten aanpassen. Piramide en obelisk staan immers symbool voor de 'Sol Invictus'. 

Op de afbeelding wordt verder het 'lijnen trekken' en 'op snelheid voortbewegen' gesymboliseerd. Er zijn om die reden elementen toegevoegd, die (net als piramide en obelisk) zijn verbonden met een beschaving uit een ver verleden. 

 

De foto heb ik gemaakt na zonsondergang. Het betreft immers aspecten van een  paternalistische cultuur, die op een einde lijkt te lopen. Het werd hoog tijd. 

 

Deze column sluit dus ook goed aan op mijn huidige studie aan de faculteit Cultuurwetenschappen, waar ik momenteel de module 'Ethiek' volg. 

Het gaat in deze column namelijk niet alleen over dromen en droomwerk, het gaat ook niet perse over mijn autonome kunst, hoewel die als vanzelfsprekend deel uitmaakt van en enorm beïnvloed is door onze cultuur. Dit geldt overduidelijk ook voor het boek van Baricco.

Het gaat bovenal over de eenzijdige gerichtheid, het paternalistische karakter van onze cultuur. Wat dat betreft zou je eigenlijk beide titels kunnen toepassen, omdat ze min of meer de overgang schetsen van de paternalistische dynamiek naar een dynamiek, waar het vrouwelijke bewust geïntegreerd wordt.

 

Veel inspiratie gewenst.  

Francis(ca) te Brake, Pact23.com/Shelter36.nl

Geschenken van de Maan

Het is alweer enige tijd geleden dat ik het thema winterslaap koos. In plaats van de lange nacht via de collapse te genieten, heb ik me echter aangesloten bij het leger dat haar bestrijdt. In West-Europa leeft men blijkbaar nog steeds volgens de principes van de zon en dat al sinds de Romeinen! 'Sol invictus' boet echter in aan kracht, dat werd aan mijn denken bevestigd, na 3 maanden van brononderzoek. De sleutel blijft nochtans gebroken, voor wie de ware nacht niet kent.

(uit ‘logboek-notities’, 13-1-2019)

Dit schreef ik tijdens het 2e semester van de Master Kunsteducatie, waar ik als enige kunstenaar naast meerdere docenten, aan deelnam. Die deelname was dan ook van korte duur. De tekst refereert in zekere zin aan de eenzijdige gerichtheid van het postmoderne klimaat, waarin we leven. Dit begon met de Romeinen, toen 'Sol Invictus' het dominante godsbeeld werd. Sindsdien raakten aspecten van de Maan: van het donker, de schaduw en de nacht, steeds meer op de achtergrond. We leven ook niet langer met de maancyclus, die in vroeger tijden geïntegreerd was en het leven, werken, alsook de rituelen sterk beïnvloedde. Tegenwoordig staan we voornamelijk AAN. Het onbewuste en de schaduw hopen zich daardoor als het ware op.

Alessandro Baricco schetst in zijn boek , 'De Barbaren' op originele wijze deze postmoderne cultuur, waarbij de mainstream, die hij beschrijft als een horde mutanten, zich aan de oppervlakte op snelheid voortbeweegt en zodoende vooral veel afstand aflegt in korte tijd. Verdieping of vertraging is heilloos in het tijdperk van deze mutanten. Het gaat om de ervaring van de lijn tussen 2 punten, 'die tezamen met andere lijnen tussen punten een tekening vormt, die dan vervolgd wordt met een andere tekening, die de ervaring als tekening geeft.....', waar de oude filosofen zich beraadden op het wezen van de punt. De tekeningen, die Baricco schetst, kenmerken het social media verkeer, de belevingsindustrie en hebben de kunsten diepgaand beïnvloed.

Het beraden op het wezen van iets betekent daarentegen vertragen en zelfs stilstaan. Het is de tijd van de Maan, die juist voor kunstenaars essentieel is, omdat dit de fase is waarbij men zich openstelt voor het onbewuste en de vonk, die in en door de kunstenaar de transformatie veroorzaakt: het bezielende principe, dat zich verenigt met het (aan de kunstenaar inherente) vermogen om esthetische ideeën uit te beelden.

Hiermee begint een proces, waarbij de kunstenaar zich zodanig laat beïnvloeden, dat er van binnen een verschuiving plaatsvindt en de kunstenaar als een soort medium de gelaagdheid van het onbewuste leert lezen en omzetten in de materie, telkens opnieuw.

Vertragen en verstillen pas ik ook toe in het droomwerk. Door te vertragen kan men zich beter verbinden met een droombeeld of scene. Daardoor worden we ons meer bewust van de informatie, die door het beeld of de scene gedragen wordt, wat een helende en verrijkende uitwerking heeft. Het zijn (de) geschenken van de Maan.

Dit neemt niet weg dat ik het lijnen trekken niet herken. Ik kan daar zelfs erg van genieten. als ik droom dat ik met een snel vehikel over de straten van een middeleeuwse stad scheer, daarbij behendig verschillende obstakels vermijdend. Dit geeft me een gevoel van verwondering, vrijheid en extase.

Hoe dan ook trek ik de conclusie dat Kunst opnieuw gedefinieerd dient te worden, tenzij de maan zich eerder doet gelden, wat sinds mijn brononderzoek waarschijnlijk lijkt.

Francis te Brake, www.pact23.com/www.shelter36.nl

Lijnen trekken, bewerkte foto, 2022, Pact23.blogspot.com

 

     Omslag van het boek 'De barbaren' van A.Baricco